Ana Sayfa SAVAŞ TAKTİKLERİ 04.Tarihteki Askeri Taktikler Şok ve Terör (Shock and Ave) Taktiği

Şok ve Terör (Shock and Ave) Taktiği

Değiştirilme tarihi: 26 Temmuz 2025

4 Dakikada Okunur!...

Şok ve Terör (teknik olarak hızlı hakimiyet olarak bilinir), düşmanın savaş alanı algısını felç etmek ve savaşma iradesini yok etmek için ezici güç kullanımına ve muhteşem güç gösterilerine dayalı bir askeri stratejidir. Kavramın çeşitli tarihsel emsalleri olsa da, doktrin 1996 yılında Harlan K. Ullman ve James P. Wade tarafından açıklandı ve ABD ordusu tarafından Birleşik Devletler Ulusal Savunma Üniversitesi tarafından uygulanmak üzere özel olarak geliştirildi.

Tarihsel Uygulamalar

Ullman ve Wade, şok ve Terör kavramlarının bazılarına giren askeri uygulamalar olduğunu iddia ediyor. Dokuz örnek sıralıyorlar:

Şehadet

ŞEHADET

s-f970f32f1a3120f90a85e2e60bba86999330c185

s-ea0f5c288a380cffc4d854ef943bad3ce7fd3ae5

s-5c9b5c3d77dc01d70c285e22a8376ec8a930e754

s-99dc8b5a5e1ecce0a3b9b585ba2ead85730ef82d

s-20f520c161e99ea50722e2a90319573989727c19

s-f9d3b859da84e57a0fdd06e7b55a55ee99bbb9c1

s-b5993fd173db6b35219ef0567d3ee33d487290cf

s-5f8df431137d5e559a995e63e9fc35dd7977800f

s-c531637308ea1db367104553d81645edb43e58b6

s-c9e2d0d9ae5ad8bf653144a9cbcc5619c97d64f8

s-5309b48e1c9166e827ef0aaac790ea80febad902

s-0f231492aefd570c1d47a6c5970f886d7b290c73

s-5103dc452a86b320b742d56b99cd0213c2d639b8

s-bdd0cb56f6413c288cd283e1d5b3ae85ca12a2be

s-e6a79fdd7a7ca3facbc0ee7419965c098791b893

s-38661a898d0456e1d77e43a74ffe429362106ac3

s-81bb8640841ed5e2b8cf1cd1c48d45c13ca78299

s-0b212d941c7112a5beea6f5a177eb972161db5b7

s-dc0c6aa3d245a8876592322984f183eaf1ab4c3d

s-6fbedc8c0814ec164eb62ec87ee3e44776ddce06

s-d931c76c4af8e91ec1923476e1d2afff3cccf171

s-9e06466524464caabca746d1ee7ad7ec4eddf249

s-e70af23019a3a4cd02d0a32ca6e6b1e90bf1e64f

s-1b293c57ed967fe5d53aed6a5e361ebac0994e87

s-e0d37d0e71a3993a2be5c1bf6192d76179ce756e

s-fdf3197a833d2065bc4f50cca0877832294a6025

img_2025_03_30_22_00_07

img_2025_03_30_21_59_43

img_2025_03_30_21_59_18

img_2025_03_30_21_58_47

img_2025_03_30_21_58_22

img_2025_03_30_21_57_59

img_2025_03_30_21_57_32

img_2025_03_30_21_57_04

img_2025_03_30_21_56_34

img_2025_03_30_21_56_09

img_2025_03_30_21_55_46

img_2025_03_30_21_55_08

img_2025_03_30_21_54_36

img_2025_03_30_21_53_27

20241225_152606

20241225_152807

20241225_152959

20241225_153215

20241225_153423

20241225_153632

20241225_153837

20241225_154021

20241225_154209

20241225_154406

20241225_154553

20241225_154740

20241225_154856

20241225_155057

20241225_155220

img_2025_01_24_21_25_15

img_2025_01_24_21_21_31

img_2025_01_24_21_24_17

img_2025_01_24_21_21_03

img_2025_01_24_21_26_09

img_2025_01_24_21_24_56

img_2025_01_24_21_26_48

img_2025_01_24_21_25_38

img_2025_01_24_21_29_09

img_2025_01_24_21_32_39

img_2025_01_24_21_26_27

img_2025_01_24_21_30_29

img_2025_01_24_21_16_53

img_2025_01_24_21_31_09

img_2025_01_24_21_15_54

img_2025_01_24_21_30_11

img_2025_01_24_21_17_22

img_2025_01_24_21_23_33

img_2025_01_24_21_23_55

img_2025_01_24_21_30_49

img_2025_01_24_21_16_22

img_2025_01_24_21_24_37

img_2025_01_24_21_22_26

img_2025_01_24_21_31_29

img_2025_01_24_21_20_16

img_2025_01_24_21_19_29

img_2025_01_24_21_20_39

img_2025_01_24_21_18_40

img_2025_01_24_21_19_51

img_2025_01_24_21_29_50

img_2025_01_24_21_17_50

img_2025_01_24_21_19_03

img_2025_01_24_21_31_48

img_2025_01_24_21_32_09

img_2025_01_24_21_18_13

img_2025_01_24_21_27_11

img_2025_01_24_21_22_49

img_2025_01_24_21_29_28

img_2025_01_24_21_22_04

img_2025_01_24_21_23_11

Ezici güç: “Düşmanı silahsızlandırmak, etkisiz hale getirmek veya askeri açıdan güçsüz kılmak ve kendimize ve savaşmayanlara mümkün olduğunca az zayiat vererek” “muazzam veya ezici güç uygulaması”.
Hiroşima ve Nagazaki: Nispeten az sayı veya sistemle bile doğrudan askeri veya stratejik hedefleri hedeflemek yerine toplumu, yani liderliği ve halkı etkilemeye yönelik “anlık, neredeyse akıl almaz düzeydeki kitlesel yıkım” yoluyla şok ve dehşetin oluşturulması. “
Büyük bombardıman: “Zaman içinde büyük ölçüde askeri hedeflere ve ilgili sektörlere karşı hassas yıkıcı güç” olarak tanımlanır.
Blitzkrieg: “Niyet, maksimum kaldıraç elde etmek için, ancak toplam ölçek ekonomileri ile kesin, cerrahi miktarlarda sıkıca odaklanmış kuvvet uygulamaktı.”
Sun Tzu: “Şok ve korku uyandırmak için askeri veya toplumsal hedeflerin seçilerek, anında kafalarının kesilmesi.”
Haiti örneği: Bu örnek (bazen Potemkin köyü örneği olarak anılır), 1800’lerin başlarında (o zamanlar) sömürge gücü olan Fransa adına Haiti’de sahnelenen ve yerli Haitililerin az sayıda taburu bir ordu halinde yürüttüğü bir askeri geçit törenine atıfta bulunur. Bu, sömürgeci gücü, yerli kuvvetlerin herhangi bir askeri eylemi olanaksız kılacak kadar büyük olduğu inancına götürdü.
Roma lejyonları: “Şok ve Terör ulaşmak, hasmın savunmasızlığına ve kendi yenilmezliğimize ilişkin algısı ve korkusu yoluyla bir düşmanı caydırma ve alt etme becerisine dayanır.”
Çürüme ve temerrüt: “Toplumsal çöküşün uzun bir süre boyunca, ancak büyük bir yıkım uygulanmadan dayatılması.”

Popüler Kültürde

2003 yılında ABD’nin Irak’ı işgalinden sonra “şok ve Terör ” terimi ticari amaçlarla kullanılmaya başlandı. Amerika Birleşik Devletleri Patent ve Ticari Marka Ofisi, 2003 yılında terimin münhasır kullanımı için en az 29 ticari marka başvurusu aldı. İlki, ABD’nin Bağdat’ı bombalamaya başladığı gün bir havai fişek şirketinden geldi. Sony, operasyonun başlamasından sonraki gün ticari markayı bir video oyununda kullanılmak üzere kaydettirdi, ancak daha sonra başvuruyu geri çekti ve bunu “üzücü bir kötü muhakeme uygulaması” olarak nitelendirdi.

Savaşta Casusluk ve İstihbarat

Bir röportajda Harlan Ullman, bu terimi ürünleri satmaya çalışmak için kullanmanın “muhtemelen bir hata” olduğuna ve “pazarlama değerinin zayıf ile sıfır arasında bir yerde olacağına” inandığını belirtti.
2009 yapımı Avatar adlı sinema filminde Na’vi’ye yönelik soykırım saldırısı, doktor Max Patel tarafından bir “Şok ve Dehşet” kampanyası olarak tanımlanıyor.
2011 yapımı Battle: Los Angeles adlı tiyatro filminde, uzaylı kuvvetlerin işgali, ağır mühimmatın gelişigüzel kullanımı da dahil olmak üzere, dünya kıyılarında “hızlı hakimiyet” kullanmak olarak tanımlandı.
Call of Duty 4: Modern Warfare video oyununda ‘Shock and Awe’ başlıklı bir görev, bir nükleer savaş başlığının patlamasıyla sona eriyor.
2008 video oyunu Command & Conquer: Red Alert 3’te, oyunun müziklerindeki şarkılardan birinin adı “Shock and Awe”.