Ana Sayfa NÜKLEER FELAKETTE HAYATTA KAL Nükleer Patlamalar: Temel Bilgiler

Nükleer Patlamalar: Temel Bilgiler

Değiştirilme tarihi: 20 Mayıs 2025

5 Dakikada Okunur!...

Nükleer patlamalar, nükleer fisyon veya füzyon süreçleriyle atomik nükleer kütlenin küçük bir bölümünün aniden muazzam miktarda enerjiye dönüştürülmesini içerir. Fisyon, uranyum veya plütonyum atomlarını bölerek enerji açığa çıkarır; her fisyon, biri nispeten hafif ve diğeri nispeten ağır olmak üzere ortalama olarak iki radyoaktif element (ürün) yaratır. Trityum veya döteryum atomlarını daha büyük atomlar halinde birleşmeye zorlayan bir fisyon patlamasıyla tetiklenen füzyon, fisyondan daha güçlü patlayıcı verimler üretir. Her iki süreç de üç tip radyoaktif kalıntı oluşturur: fisyon ürünleri, aktivasyon ürünleri (ilave bir nötronu emerek radyoaktif hale gelen elementler) ve bomba yapımında kullanılan ve patlama sırasında fisyon oluşturmayan artık fisyona uğrayan malzeme.

Bir nükleer patlama, içinde her şeyin buharlaştığı büyük bir ateş topu yaratır. Ateş topu hızla yükselir, toprak veya su içerir, sonra soğudukça genişler ve kaldırma gücünü kaybeder. Patlama tarafından başlangıçta yukarı doğru süpürülen radyoaktif kalıntılar ve toprak daha sonra hakim rüzgarların yönlerine doğru dağılır. Nükleer atık, zeminde biriken mikroskobik parçacıklardan oluşur.

Şehadet

ŞEHADET

s-f970f32f1a3120f90a85e2e60bba86999330c185

s-ea0f5c288a380cffc4d854ef943bad3ce7fd3ae5

s-5c9b5c3d77dc01d70c285e22a8376ec8a930e754

s-99dc8b5a5e1ecce0a3b9b585ba2ead85730ef82d

s-20f520c161e99ea50722e2a90319573989727c19

s-f9d3b859da84e57a0fdd06e7b55a55ee99bbb9c1

s-b5993fd173db6b35219ef0567d3ee33d487290cf

s-5f8df431137d5e559a995e63e9fc35dd7977800f

s-c531637308ea1db367104553d81645edb43e58b6

s-c9e2d0d9ae5ad8bf653144a9cbcc5619c97d64f8

s-5309b48e1c9166e827ef0aaac790ea80febad902

s-0f231492aefd570c1d47a6c5970f886d7b290c73

s-5103dc452a86b320b742d56b99cd0213c2d639b8

s-bdd0cb56f6413c288cd283e1d5b3ae85ca12a2be

s-e6a79fdd7a7ca3facbc0ee7419965c098791b893

s-38661a898d0456e1d77e43a74ffe429362106ac3

s-81bb8640841ed5e2b8cf1cd1c48d45c13ca78299

s-0b212d941c7112a5beea6f5a177eb972161db5b7

s-dc0c6aa3d245a8876592322984f183eaf1ab4c3d

s-6fbedc8c0814ec164eb62ec87ee3e44776ddce06

s-d931c76c4af8e91ec1923476e1d2afff3cccf171

s-9e06466524464caabca746d1ee7ad7ec4eddf249

s-e70af23019a3a4cd02d0a32ca6e6b1e90bf1e64f

s-1b293c57ed967fe5d53aed6a5e361ebac0994e87

s-e0d37d0e71a3993a2be5c1bf6192d76179ce756e

s-fdf3197a833d2065bc4f50cca0877832294a6025

img_2025_03_30_22_00_07

img_2025_03_30_21_59_43

img_2025_03_30_21_59_18

img_2025_03_30_21_58_47

img_2025_03_30_21_58_22

img_2025_03_30_21_57_59

img_2025_03_30_21_57_32

img_2025_03_30_21_57_04

img_2025_03_30_21_56_34

img_2025_03_30_21_56_09

img_2025_03_30_21_55_46

img_2025_03_30_21_55_08

img_2025_03_30_21_54_36

img_2025_03_30_21_53_27

20241225_152606

20241225_152807

20241225_152959

20241225_153215

20241225_153423

20241225_153632

20241225_153837

20241225_154021

20241225_154209

20241225_154406

20241225_154553

20241225_154740

20241225_154856

20241225_155057

20241225_155220

img_2025_01_24_21_25_15

img_2025_01_24_21_21_31

img_2025_01_24_21_24_17

img_2025_01_24_21_21_03

img_2025_01_24_21_26_09

img_2025_01_24_21_24_56

img_2025_01_24_21_26_48

img_2025_01_24_21_25_38

img_2025_01_24_21_29_09

img_2025_01_24_21_32_39

img_2025_01_24_21_26_27

img_2025_01_24_21_30_29

img_2025_01_24_21_16_53

img_2025_01_24_21_31_09

img_2025_01_24_21_15_54

img_2025_01_24_21_30_11

img_2025_01_24_21_17_22

img_2025_01_24_21_23_33

img_2025_01_24_21_23_55

img_2025_01_24_21_30_49

img_2025_01_24_21_16_22

img_2025_01_24_21_24_37

img_2025_01_24_21_22_26

img_2025_01_24_21_31_29

img_2025_01_24_21_20_16

img_2025_01_24_21_19_29

img_2025_01_24_21_20_39

img_2025_01_24_21_18_40

img_2025_01_24_21_19_51

img_2025_01_24_21_29_50

img_2025_01_24_21_17_50

img_2025_01_24_21_19_03

img_2025_01_24_21_31_48

img_2025_01_24_21_32_09

img_2025_01_24_21_18_13

img_2025_01_24_21_27_11

img_2025_01_24_21_22_49

img_2025_01_24_21_29_28

img_2025_01_24_21_22_04

img_2025_01_24_21_23_11

İnsanlar Nükleer Atığa Nasıl Maruz Kalır?

Radyoaktif bulut genellikle, nükleer çağın o tanıdık simgesi olan bir mantar şeklini alır. Bulut stabilizasyon yüksekliğine ulaştığında rüzgar yönünde hareket eder ve dağılma dikey ve yanal bulut hareketine neden olur. Rüzgar hızları ve yönleri irtifa ile değiştiği için (Şekil 3),radyoaktif maddeler geniş alanlara yayılır. Büyük parçacıklar yerel olarak yerleşirken, küçük parçacıklar ve gazlar dünyayı dolaşabilir. Yağış, test sahasından uzakta lokalize konsantrasyonlara neden olabilir. Öte yandan, büyük atmosferik patlamalar, stratosfere, yerden 10 kilometre veya daha yüksekte, yıllarca kalabileceği ve ardından oldukça homojen bir şekilde çökelebileceği (“küresel” serpinti) radyoaktif madde enjekte etti. Nükleer testler genellikle insan popülasyonlarından en az 100 kilometre uzaktaki uzak yerlerde gerçekleştirildi. Patlama alanından uzaklık açısından, “yerel serpinti” sıfır noktasından 50 ila 500 kilometre, “bölgesel serpinti” 500-3.000 kilometre ve küresel serpinti 3.000 kilometreden fazla.

Yerde serpinti birikiminin ardından, yerel insan popülasyonları dış ve iç radyasyona maruz kalır. Dış radyasyona maruz kalma esas olarak yerdeki parçacıklar tarafından yayılan nüfuz eden gama ışınlarından kaynaklanır. Binaların koruması, maruziyeti azaltır ve bu nedenle insanlara verilen dozlar, kişinin dışarıda ne kadar zaman geçirdiğinden etkilenir.

Dahili ışınlama maruziyetleri, serpinti solunması ve bozulmamış veya yaralanmış cilt yoluyla absorbe edilmesinden kaynaklanabilir, ancak ana maruz kalma yolu kontamine gıda tüketiminden kaynaklanmaktadır. Serpinti doğrudan bitkilerin dış yüzeylerinde biriktiğinde ve bitkilerin kökleri yoluyla emildiğinde bitki örtüsü kirlenebilir. Ayrıca, insanlar kontamine bitki örtüsü üzerinde otlayan hayvanların et ve sütlerini yediklerinde maruz kalabilirler. Marshall Adaları’nda gıda maddeleri, doğrudan gıda ve pişirme kapları üzerinde biriken serpinti ile de kirlenmiştir.

Nükleer Felaket Öncesi Aile Sığınaklarında Pişirme ve Isıtma

Yerde veya diğer yüzeylerde biriken serpinti aktivitesi, saniyedeki radyoaktif parçalanma sayısı olarak tanımlanan bekerel (Bq) cinsinden ölçülür. Metrekare başına her radyonüklidin aktivitesi, hem harici hem de dahili dozları hesaplamak için önemlidir. Bir nükleer patlamanın ardından, kısa ömürlü radyonüklidlerin aktivitesi, uzun ömürlü radyonüklidlerinkinden çok daha fazladır. Bununla birlikte, kısa ömürlü radyonüklidler, serpinti bulutunun uzun ömürlü radyonüklidlerin daha önemli olduğu uzak yerlere ulaşması için geçen süre boyunca büyük ölçüde bozunur.

Metabolik nedenlerle tiroid bezinde yoğunlaşan iyot-131, yaklaşık sekiz günlük bir yarı ömre (yarıya düşme süresi) sahiptir. Bu süre, önemli miktarların meralarda biriktirilmesi ve süt ürünlerinde insanlara aktarılması için yeterince uzundur. Genel olarak, yalnızca ABD’de laktoz intoleransı veya süt ürünlerine alerjisi olan çocuklar, özellikle hazır gıda seçeneklerinin daha az olduğu 1950’lerde ve 1960’larda hiç süt ürünü tüketmiyordu. Emziren anneler tarafından alınan veya solunan radyoiyot, anne sütü yoluyla emziren bebeklere de geçebilir.

Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan iki nükleer silah, yerden nispeten yüksek irtifalarda patlatıldı ve minimum serpinti üretti. Patlamalardan sonraki 5 kilometrelik mesafe içindeki insanların yaralanmalarının çoğu ısı ve şok dalgalarından kaynaklandı; doğrudan radyasyon sadece 3 kilometre içinde önemli bir faktördü. Artan kanser riski de dahil olmak üzere genel olarak radyasyonun geç sağlık etkileri hakkında bildiklerimizin çoğu, 3 kilometre içinde maruz kalanların sürekli gözlemlerinden elde edilir.